Điều kiện và quá trình phát triển phôi của trứng gia cầm trong khi ấp
Điều kiện ấp trứng tự nhiên, phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện môi trường tự nhiên và sự khéo léo điều khiển chế độ nhiệt trong khi ấp của con gà mái. Tuy nhiên, để nở được, nhiệt độ của con mẹ cung cấp cho trứng ấp cũng phải đạt yêu cầu cho sự phát triển sinh lý của phôi, biến động 37-390C, đôi khi nhiệt độ này không đảm bảo được, do nhiệt độ môi trường quá cao hoặc quáthấp. Cho nên tỉ lệ nở phụ thuộc hoàn toàn vào nhiệt độ, ẩm độ môi trường. Thường tỷ lệ ấp nở rất thấp, chỉ đạt 60 – 70% ở mùa hè hoặc mùa đông. Vì vậy ở các nước có nền chăn nuôi gia cầm công nghiệp đã chế tạo ra máy ấp để ấp trứng nhân tạo. Điều kiện môi trường trong quá trình ấp trứng là:
Nhiệt độ: Nhiệt độ môi trường để ấp trứng là yếu tố quan trọng nhất, có ý nghĩa quyết định đến khả năng nở – phát triển, sức sống của phôi.
Nhiệt độ ấp trong máy tối ưu phụ thuộc vào giai đoạn phát triển phôi, vào loại gia cầm và môi trường trong phòng ấp. Nhưng bình thường phải đạt khoảng 37,8 0C ( chế độ này do hệ thống báo tự động, con người ít khi điều chỉnh, trừ nhiệt độ ngoài máy quá nóng hoặc quá lạnh con người phải xử lý).
Đến nay nhiều tác giả nghiên cứu đã đưa vào quy trình ấp nhiệt độ thích hợp là 37,5- 390C.
Độ ẩm: Độ ẩm không khí cần thiết để điều chỉnh sự thải nhiệt của trứng qua thời gian ấp, nó tạo ra môi trường cân bằng trong quá trình sinh lý, sinh hóa xảy ra của phôi thai. Nếu độ ẩm không đạt ( cao hoặc thấp hơn tiêu chuẩn) làm trứng tích trữ hoặc mất nước nhiều, làm cho phôi phát triển yếu, gà nở muộn, gà nhỏ hoặc nặng bụng. Tỷ lệ nở kém do trứng sát ( gà không ra khỏi vỏ) và chết phôi nhiều.
Qua nghiên cứu, các nhà kỷ thuật đã đưa thành quy trình về độ ẩm trong máy ấp là từ 55- 60% ( ngày đầu ) đến 70- 75%, còn qua nữa của cuối chu kỳ đặc biệt vào ngày cuối, ẩm độ phải bảo đảm 70-75%. Riêng trứng ngỗng yêu cầu độ ẩm cao hơn biến động từ 65 đền 78-80%.
Trao đổi không khí trong máy ấp. Trứng ấp yêu cầu không khí như cơ thể gia cầm sống bên ngoài. Vì một máy chứa tới 10.000- 20.000 trứng, nên lượng không khí luân chuyển trong máy liên tục và lớn. Khi lượng ôxy trong máy ấp dưới 15% gây chết phôi hàng loạt. Khi lượng CO2 trong không khí khoảng 1% làm định trệ sự phát triển sinh trưởng của phôi thai cũng như tăng cao tỷ lệ chết của chúng. Khi thay đổi chế độ không khí trong máy làm phôi chết nhiều, đặc biệt lúc 4 và 11-12 ngày ấp. Những nghiên cứu của E.Trechiacov, 1979 đã xác định rằng lượng khí CO2 biền động trong khoảng 0,2- 0,4% là bảo đảm phôi phát triển tốt.
Vì vậy hệ thống đảo khí trong máy ấp, cũng như hệ thống tự động báo nhiệt độ, ẩm độ phải hoạt động tốt là yêu cầu hết sức nghiêm ngặt. Chỉ sơ suất, để làm tăng nhiệt độ, ẩm độ, ngừng thông khí, trứng sẽ chết phôi hàng loạt, thậm chí phải hủy bỏ lơ ấp, thiệt hại kinh tế lớn.
Thức ăn và không khí cho phôi trong thời gian ấp
Lịng đỏ, lịng trắng, vỏ là những vật chất được phôi sử dụng cho sự phát triển, sinh trưởng của nó.Trong những ngày đầu tiên phôi sử dụng protein của lịng đỏ; cịn nước và muối – của lịng trắng. Sau 7 ngy ấp phơi sử dụng hầu hết các chất dinh dưởng của lòng đỏ. Số lượng của lòng trắng bắt đầu giảm, từ ngày thứ 7- 10 số lượng của nó hầu như giữ ở một mức cố định, còn sau đó lại giảm. Qua ngày thứ 18- 19 lòng trắng hoàn toàn biến mất.
Hydratcacbon có ý nghĩa qua những ngày thứ 5 – thứ 6 khi ấp, khi mà hình thành các tổ chức và hệ thống của phôi thai. Số lượng đường qua thời kỳ này ở lòng đỏ và lòng trắng giảm đi.
Phôi gia cầm bắt đầu tích lũy glucogen sau 11 ngày ấp; Ngày thứ 14 bắt đầu giảm nó trong lòng đỏ và lòng trắng. Từ thời gian này phôi đã sử dụng glucogen lấy từ gan.
Phôi sử dụng chất khoáng tích cực nhất là canxi. Sự hấp thu nó đặc biệt tăng lên từ sau ngày thứ 15, gắn liền với sự tạo xương.
Qua 5-6 ngày khi ấp lượng nước trong trứng mất đi jhông đáng kể. Từ ngày ấp thứ 7 đến ngày thứ 17 phôi sử dụng nhiều nước từ lòng trắng để xây dựng các tổ chức cơ thể và trong trao đổi chất.
Vào những ngày đầu của chu kỳ ấp, sự hô hấp của bào thai được thực hiện chủ yếu đối với lượng ôxy dự trữ ở buồng khí của trứng và ôxy ngoài trứng ( gà mổ vỏ, lấy ôxy ngoài trời). Theo viện sĩ hànlâm C.I.Smetnhev, sự cần thiết ôxy của phôi trong chu kỳ ấp là 4777,5cm3, cùng thời gian như vậy trứng ( chứa phôi) thải ra 3356,9cm3 CO2 .
Qua những ngày đầu của kỳ ấp, nhiệt độ bên trong trứng thấp hơn so với nhiệt độ không khí trong máy ấp hoặc bằng. Qua ngày thứ 10 nhiệt độ của nó thấp hơn mức này trong buồng ấp. 2. Sự phát triển phôi của gia cầm trong khi ấp
Ngày đầu. Sáu gioờ sau khi ấp phôi gà dài 5mm, hình thành nếp thần kinh trên dây sóng nguyên thủy. Sau 24 giờ nếp thần kinh tạo thành ống thần kinh ( tubeneurale) và hình thành 5-6 đốt thân.
Ngày thứ 2. Phôi tiếp tục phát triển tạo thành hệ thống mạch máu bên ngoài bào thai.Bắt đầu xuấtmầm tim. Mạch máu bao quanh lòng đỏ ( noãn hoàng). Chất dinh dưỡng của noãn hoàng cung cấp cho phôi.
Ngày thứ 3. Bắt đầu hình thành đầu, cổ và ngực của phôi. Nếp đuôi và nếp cánh lớn lên hợp với nếp thânsau của phôi. Từ đó màmg ối, màng nhung phân chia thành 2 màng túi, màng ở ngoài là màng nhung; màng ngày thứ 3, hình thành gan và phổi.
Ngày thứ 4. Phôi có dạng như ở bào thai động vật bậc cao. Độ dài phôi-8mm.
Ngày thứ 5. Phôi phát triển tăng dần đạt chiều dài 12mm. Nhìn bề ngoài, có hình dáng của loài chim.
Ngày thứ 6. kích thước của phôi đạt 16mm. Mạch máu phủ nhiều quanh phôi, trông như màng nhện. Vào ngày này tiến hành kiểm tra sinh vật lần thứ nhất để loại trứng chết phôi, biểu hiện mạch máu thâm, phôi không giữ ở vị trí cố định khi lắc nhẹ quả trứng.
Ngày thứ 7. Vòng rốn biểu mô màng ối biến thành da phôi. Trong màn ối hình thành huyết quản . Thành màn ối xuất hiện cơ trơn để màng có thể co bóp được. Phôi phát dục trong môi trường nước của màng ối. Nước ối vừa chứa dinh dưỡng, vừa chứa cả amoniac và axituric của phôi thải ra. Đã hình thành ống ruột và dạ dày. Chất dinh dưỡng đã qua đó.
Ngày thứ 11. Phôi dài 2,54cm, đã hình thànhchân.
Ngày thứ 12. Huyết quản của túi noãn hoàng phát triển mạnh, chuyên vận chuyển chất dinh dưỡng đến phôi. Thời kỳ này là quá độ của hô hấp túi niệu. Tế bào cơ, gân phân bố khắp thành niệu nang.
Ngày thứ 13. Trên đầu phôi gà xuất hiện lông tơ, móng chân và mỏ hiònh thành rõ.
Ngày thứ 14. Phôi lớn chiếm gần hết khoang trứng, đã cử động, lông phủ kính toàn thân.
Ngày thứ 15 và 16. Kích thước của niệu nang tăng lêntương ứng với kích thước của phôi. Protein được phôi sử dụng hầu như hoàn toàn. Số lòng đỏ được phôi tiêu thụ gần hết. Sự hô hấp vẫn nhờ mạch máu.
Ngày thứ 17,18 và 19. Phôi chiếm toàn bộ khối lượng của trứng ( trừ buồng khí).
Ngày thứ 29. Mỏ của phôi gà mổ thủng buồng khí. Lúc này gà con lấy ôxy qua đường hô hấp, phổi và mạch máu. Gà con mổ thủng quả trứng.
Ngày thứ 21. Vào đầu của ngày này gà bắt đầu chui khỏi vỏ. Kết thúc chu kỳ ấp trứng.
3.Quá trình phát triển phôi của trứng vịt trong khi ấp
Khi trứng được ấp, nếu gặp điều kiện thuận lợithì phôi bắt dầu phát triển nhanh. Chỉ trong 3 ngày ấp đầu tiên cả ba lá phôi đã được hình thành.
Lá phôi ngoài sẽ tạo thành hệ thống thần kinh, da bọc ngoài và các sản phẩm trên da như lông, mỏ…
Lá phôi trong tạo thành phổi, ống tiêu hóa, gan và các tuyến tiêu hóa.
Lá phôi giữa tạo thành sụn, xương, cơ, mạch máu và cơ quan sinh dục cùng hệ thống bài tiết.
Trứng vịt ấp 28 ngày thì nở, và quá trình phát triển của trứng như sau:
Ngày thứ nhất: Đĩa phôi được hình thành. Xuất hiện mầm thần kinh não tủy…
Ngày thứ 2: Xuất hiện tĩnh mạch trên lòng đỏ và tim sơ khai bắt đầu hoạt động.
Ngày thứ 3: Xuất hiện động mạch trên lòng đỏ, mầm mống gan và các tuyến.
Ngày thứ 4-6: phôi tách khỏi lòng đỏ, xuất hiện cánh và chân.
Ngày thứ 6-8: hình thành cổ, thận phát triển, màng ối tiến sát vào vỏ.
Ngày thứ 13-15: Màng ối bao phủ toàn bộ trứng, lông mọc nhiều.
Ngày thứ 16-18: Lông bao phủ toàn thân, mỏ gục vào cánh.
Ngày thứ 19-21: Mỏ đã hóa sừng, túi lòng đỏ giảm, màng ối giảm, đầu quay về phía buồng khí, chân co về phía bụng.
Ngày thứ 22- 24: Thận làm chức năng bài tiết chất thải của phôi.
Ngày thứ 25-27: mắt mỏ to, lòng đỏ chui vào bụng, phổi hoạt động, chân và mỏ quay về phía buồng khí và sau đó vịt khẩy mỏ trên buồng trứng.
Ngày thứ 28: Vịt con mổ vỏ và đạp vỡ vỏ trứng chui ra ngoài, kết thúc mẻ ấp.
